1.Қарға баласын аппағым дер,
Кірпі баласын жұмсағым дер.
2.Балалы үйдің ұрлығы жатпас.
3.Барды - балама, жоқты - санама.
4.Бесіксіз үйде береке жоқ.
5.Боранды күні бала мен ит құтырар.
6.Ананың көңілі балада, баланың көңілі далада.
7.Әкеге баланың алалығы жоқ.
8.Ерке бала екі жылар.
9.Ағайын - алтау, ана - біреу.
10.Құс балапаны үшін тұзаққа түседі,
Адам баласы үшін азапқа түседі.
11.Бір жақсы қыз екі жаман ұлға татиды.
12.Қыз жоқ жерде қызық жоқ.
13.Астың дәмін тұз келтірер,
Ауылдың сәнін қыз келтірер.
14.Ағайынның алтын сарайынан
Ананың жыртық лашығы артық.
15.Балалы үй - базар, баласыз үй - мазар.
16.Қыз - қонақ.
17.Бала көңілдің гүлі, көздің нұры.
18.Өгізге туған күн, бұзауға да туады.
19.Атадан жақсы ұл туса, елінің қамын жейді.
Атадан жаман ұл туса, елінің малын жейді.
20.Он бала бір әкеге жүк болмайды,
Бір әке он балаға жүк болады.
21.Үйің үй-ақ екен, ішінде ойнайтын баласы болса.
22.Екі қатынның баласы - екі рулы елдей.
23.Жақсы әке жаман балаға қырық жылдық ризық.
24.Әке өліп, бала қалса - мұратына жеткені,
Бала өліп, әке қалса - арманы іште кеткені.
25.Енесі тепкен қулынның еті ауырмас.
26.Есер баладан ерке бала жаман.
27.Әкең өлсе де, әкеңді көрген өлмесін.
28.Қай қолыңды кессең де, жанға батуы бірдей.
29.Әкесін сыйламаған кісіні, баласы сыйламайды.
30.¥л туғанға - күн туар.
31.Ананың сүті - бал, баланың тілі - бал.
32.Алты ұл туған ананы - ханым десе болады,
Кезек сыйласқан ағайынды - жаным десе болады.
33.Тайдың мінгені білінбес, баланың істегені білінбес.
34.Тауықты тойындыра алмайсың,
Қызды киіндіре алмайсың.
35.Жеті атасын білмеген - жетімдіктің белгісі.
36.Балаға пышақ бермесең бір жылар,
Пышақ берсең екі жылар.
37.Ата - бәйтерек, бала - жапырақ.
38.Ата - асқар тау,
Ана - бауырыңдағы бұлақ,
Бала - жағасындағы құрақ.
39.Ата — балаға сыншы.
40.Сенің табаныңа кірген тікен менің маңдайыма кірсін.
41.¥лдың ұяты әкеге, қыздың ұяты шешеге.
42.Өспейтін бала, өнбейтін дауды даулайды.
43.Жеткіншектен айрылған, жер таянбай тұрмайды.
44.Жылауық болса да, баланың бары жақсы,
Бақырауық болса да, түйенің бары жақсы.
45.Бес саусақ бірдей емес.
46.Әкесіз жетім - жарты жетім,
Шешесіз жетім - анық жетім.
47.Дүниеде бал тәтті, бала балдан да тәтті.
48.Өз ұлың өзекке тепсең де кетпес,
Кісі баласы кісендесең де тұрмас.
49.Әкенің қадірін балалы болғанда білерсің.
50.Еркенің көзі кеппес, жорғаның тері кеппес.
51.Балаң жақсы болса, жердің үсті жақсы,
52.Балаң жаман болса, жердің асты жақсы.
53.Итпен ойнасаң үрерсің, баламен ойнасаң күлерсің.
Балаңды жүрт мақтаса, бәрінен де сол сүйініш.
54.Екі баланың ортасындағы бір шал бала болады,
Екі шалдың ортасындағы бір бала дана болады.
55.Балам - балым, баланың баласы - жаным.
56.Асығу - баланың ісі, аттандыру - ананың ісі.
57.Қызға берген білінбес.
58.Анаңды Меккеге үш арқалап барсаң да,
Қарызынан құтыла алмайсың.
59.Талапты бала - талпынған құстай.
60.Жорғадан туған жортақ бар,
Батырдан туған қорқақ бар.
61.Ана сүтін ақтамағанды ешкім мақтамайды.
62.Жылайын деген баланың үш күн бұрын көзі қышиды
Жануарлар туралы
Ителгі салған ет жейді,
Атының етін ит жейді.
Қаршыға қанжыға қызартады,
Ителгі етек былғайды.
Қаршыға салғанның, қанжығасы тоқ,
Ителгі салғанның етегі боқ.
Қиядағы қызыл түлкіні
Қияннан соққан бүркіт алады.
Жыл деген ат басын бұрғанша,
Ай деген аунап тұрғанша.
Тау мен тастысел бұзар,
Адам затты сөз бұзар.
Көшерімді жел білсін,
Қонарымды сай білсін.
Ақпанда күн —
Ат адым ұзарады
Малды бақсаң қойды бақ,
Май кетпейді шарадан.
Ит асырасаң сырттаннан
Қой бермейді қорадан.
Қойдың сүті — қорғасын.
Қойшы көп болса,
Қой арам өледі.
Екі қошқардың басы
Бір қазанға сыймас
Бауырлар туралы
Ағайынның аты озғанша,
Ауылдастың тайы озсын.
Итің жақсы болса — ырысың,
Көршің жақсы болса — тынысың.
Ағайының бай болса,
Асағаның май болар.
Алыстағы ағайыннан,
Алдыңдағы көрші артық.
Ағайын бірде араз, бірдетату.
Әйелінен сескенген
Ауылдасына шай іш демейді.
Орынсыз мақтау
Орға жығады.
Үйірінен айрылған айғыр
Ат болады,
Көңілді қалдырған ағайын
Жат болады.
Атыңжақсы болса — қанатың,
Ағайын жақсы болса — санатың.
Қонағы бар үй қоңырсып тұрады,
Қонағы жоқ үй бозымсып тұрады.
Құдаң құрдасыңдай болсын,
Құдағайың сырласыңдай болсын.
Ағаалдында пейіліңді көрсет,
Ініалдында мейіріңді көрсет.
Үйдіңжылы-суығын,
Қыс түскенде білерсің.
Ағайынның алыс-жақынын
Істүскенде білерсің.
Жайды білмеген жақыннан,
Жайды білген жат артық.
Асыл аға, алғыр іні.
Сыйлы қонақ босағада отырмайды.
Туысы бірдің — уысы бір.
Аға — алғанша,
Жеңге — жегенше.
Жақынның жаманын мақтама,
Көршіңнің ала жібін аттама.
Құдаңның түйесін сұра,
Қорыққанынан биесін берер.
Қонымды киіміңді өзің ки,
Айналып қарасын көргендер,
Тәтті тамағыңды қонағыңа бер,
Айта жүрсін жегендер.
Бір тойда екі жар жоқ.
Қонақ келсе — құт,
Қарақшы келсе — жұт.
Иесіз үйдің оты жанбайды.
Қонақ қазанға бір қарайды,
Қожасының қабағына екі қарайды.
Сараңның салғанын қазаны жейді,
Қалғанын қонағы жейді.
Алыстағы ағайыннан,
Ауылы бірге көрші артық.
Өзі қонақ болып көрмеген,
Қонақты сыйлай да білмейді.
Ауыздың қайда екенін қол біледі,
Ауылдың қайда екенін жол біледі.
Қойыннан төгілген— қонышқа.
Ағайынның аразы болса да,
Азары болмайды.
Отты үрлей берсең, өшіресің,
Көршіні күндей берсең, көшіресің.
Бедері жоқ қамқадан,
Бек тоқыған бөз жақсы,
Бейкемі жоқ туғаннан
Бек сөйлескен сөз жақсы.
Көңіл кең болса,
Үйдің тарлығы білінбес.
Әділ айтсаң,
Ағайынға жақпайсың,
Әзіл айтсаң,
Маңайыңа жақпайсың.
Ағайын бір өліде,
Бір тіріде керек.
Тұзсыз тамақ піссе де,
Тұздықсыз тамақ піспейді.
Жақсы да болса — өз үйім,
Жаман да болса — өз үйім,
Кең сарайдай боз үйім.
Күншіл сорлы көре алмай өледі,
Сараң сорлы бере алмай өледі.
Туысқан өкпеге тепсе де,
Өлімге қимайды.
Сыйласайық,
Сырласайық, сыбайлас!
Сыйлы көңіл,
Сыршыл көңіл мұңаймас.
Тойлы ауылда тойлап тоймаған,
Ойнап тояды.
Құм үстінде ине сабақтама,
Түсіп кетсе, табылмас.
Қонар үйді бір күнде адақтама
Қоналқы ертең табылмас.
Өз ауылымның түтіні түзу шықсын.
Үй болған соң,
Шыны-аяқ сылдырламай тұрмайды.
Қожасы жуас үйдің қонағы билейді.
Үйлері қоңыр екен деп,
Көп ауылдан кетпеңіз.
Үйі аппақ екен деп,
Оңаша үйге түспеңіз.
Сараңның асын сары ит ішсін.
Сұмырай келсе — су қат.
Ашаршылық келсе — ағайын жат.
Сараңның етін сасыған соң
Сары күшік жейді.
Тату үйдің
Табағы салдырламайды.
Күбі де май,
Күбінің түбі де май.
Не еріншек өлер,
Не келіншек өлер.
Шайнаған бұйырған емес,
Жұтқан бұйырған.
Қолды жуып тұрып,
Құр қалғаннан сақта.
Қонақ келсе, ет қызарар,
Ет қызармаса, бет қызарар.
Жақыннан жаман жат жоқ.
Тауда туып, тастаөскен,
Ағайыннан басқа өскен.
Туғаныңмен туыспасаң
Кең дүниеге сыйыспайсың.
Ауылын көріп,
Азаматын таны.
Қонаққолын тигізбеген ас арам.
Қонаққа қозы сойса, қозы өледі,
Қозы соймаса, өзі өледі.
Шай ішіп үйренген,
Қымыз деп қыстамайды.
Дастарқанда нан жоқ —
Тамақта мән жоқ.
Асты сұрап бергенше, сабап бер.
Жаяу қонақ, жайласып ұйықтайды.
Алдыңа ас қойдым,
Екі қолыңды бос қойдым.
Ұялмаған бұйырмағанды ішеді.
Ауыл аймағымен,
Бота тайлағымен.
Айтысқан ауыл болмас,
Болыспаған бауыр болмас.
Ағайынға кәдірім жоқ,
Бетімді көреді,
Әйеліме кәдірім жоқ,
Етімді көреді.
Балалығыңды сағынсаң,
Нағашыңа бар.
Жігіттігіңді сағынсаң,
Қайныңабар.
Төрге бұрыншыққан
Тілеген жерінеотырар.
Қалыңдығың сиықсыз болса,
Қайын енеңнің сұлулығынан не пайда?
Ағайын барыңда
Аузыңды жалайды,
Жоғыңда желкеңнен қарайды.
Бір күндік тойдың
Мың күндік өкпесі бар.
Соғымды сайлының — қазаны майлы.
«Арық» деген жаман тай,
Жазға ілінсе — ат болар.
Бастан бақ, қолдан мал кетсе,
Жаман жұрат жат болар.
Адассаң, руыңмен адас.
Жақында да, жақын бар,
Жақынға бергісіз жатың бар.
Қазанына қарай шөміші,
Ағашына қарай жемісі.
Әдепті келін — ауылдың көркі.
