Кептер (Columbіdae) –
кептертәрізділер отрядының
бір тұқымдасы.
Жер шарында кең таралған
(тек полюстік облыстарда
кездеспейді). Қазақстанда 2
туысы: кептер (6 түрі) және
түркептер (4 түрі) бар.
Кептерлердің қолға үйретілген
түрін халық арасында –
көгершін деп атайды.
Республиканың оңт.
жартысында көк кептер
(Columba lіvіa); Алтай,
Тарбағатай, Сауыр, Жетісу
(Жоңғар) Алатауы, Солт. және
Батыс Тянь-Шаньда құз кептер
(Columba rupestrіs); Жайық өз-
нің аңғарында дыркептер
(Columba palumbus), Арал т-нен
Алакөл қазаншұңқырына
дейінгі шөл далада қоңыр
кептер (Columba eversmannі)
таралған. Сондай-ақ,
республиканың таулы
аймақтарындағы жалпақ
жапырақты орман белдеуінің
етегінде түркептер (Streptopelіa
turtur); шығыста, оңт.
аймақтағы тауларда, орманды
далада, далалық жерлерде
үлкен түркептер (Streptopelіa
orіentalіs) кездеседі.
Кептерлердің қанатының ұз.
180 – 250 мм, салм. 240 – 350 г
(дыркептер – 600 г-дай). Басы
кішкентай, тұмсығы түзу,
сирағы қысқа болады. К-лердің
көпшілігінің қауырсындары
құлпырып тұратын алуан түсті
келеді. Үнемі топтанып жүреді.
Жұбын жазбайды. Дыркептер,
түзкептер, қоңыр кептер,
түркептер, үлкен түркептер –
жыл құсы, қалған түрлері –
отырықшы құстар. 2 ақ
жұмыртқасын мекиені мен
қоразы 14 – 30 күн бойы
кезектесіп басады,
балапандарын екеулеп
қоректендіреді. Ағаш басына,
жартасқа, жардағы інге, қора-
жайға, кейбір түрлері жерге
ұялайды. Көбі жылына 2 рет,
кейбіреуі 4 – 5 рет
жұмыртқалайды. Жұмыртқаны
жарып шыққан қызылшақа
балапан әбден қанаттанғанша
(25 тәулік бойы) ұядан
ұшпайды. Өсімдік тұқымымен,
астық тұқымдастарының
дәнімен, шошқа жаңғақпен
қоректенеді. [1]
Француз мондэні
Архангель кептері
Павлин кептері
Ағылшын кептері
