19.gasirda tenizderdi ,muxittardi mengergen,dunye juzine saltanat kuradi;uytgeni teniz kuwterinde jogari darejede areket etu mumkindigi bar edi.Alfret Thayer Mahannin teorisina kore USA(Amerika) deniz kuatarinin yesi bolui kajetti.Birak buu mashinasi jane temirjoldarinin damuimen jermen baylanis/tasimal jasauga ulken mumkindik tudi.Kara kurlik kuwterine mobil bolu mumkindigi tudi ,bulda Resey ,Germanya siyahti elderge ulken wans akeldi.Osi warttarga karay otirip German geopolitikawisi Halford Mackinder Kara kurlik teoryasini ortaga saldi.Teoriyada Afrika,Europa jane Aziya dunyenin bir-bir arali.Bul dunye araldarinin ortaligi da Volga ozeni men Oral taulari arasindagi territoria dep korsetildi.Buni keyinden kiskawa EURASIA dep esimdendirdi.”Wigis europaga ye bolgan el (germanya),juregjay (hearthland)di mengeredi,juregjaydi mengergen dunyeni mengerer…Ol kezdegi en manizdi energiya kaynagi(kozi) komirdin ote kop rezervi bar bolgandiktan berilgen man artti,munay gazdin kori sonindan bilindi.Keyinden Halford Mackinder(1919,1943) keneytip alandi Rumenyadan Mongoliaga deyin dep belgiledi.Germanyanin bastagan 1.wi jane 2.wi DUNYE JUZILIK KAN SOGIStin negzi sebebi osi bolui mumkin..Germanyanin alsireuinnen keyin osi jerge USA kozini tikti.Nicholas Spykman “Dunye politikasinda USA strategyasi”kitabini jazdi.”Oral taui jane Volga ozenin ortalik retinde algan jazuwi,Jaga jen(rimland) bolgelerge( territoria) karidorga muhtaj ekenindigin bayandadi.
Sondiktanda osi jerge weteldik malimdemesi kormeu uwin USA, TMD elderine bir birden oz Katarina kosuga tiristi NATO`ni kurdi,Resey men Kitaydi rimland jaga jenmen korwauga aldi .Kirgizstan,Ozbekistan,Azerbayjan,Tajikistan Turkmenistan eki kemenin kuyrigindan ustap jurgen elder,al Kazakstan ,Belorus Reseymen Kitaydin koalistyonina kirdi WIU(WANXAY …).USAmerika jaktas elder katarinda Mongolia,Ukrayna,Turkiye,Gruzya, Armenya,Ozbekistandi da kosuga boladi.
Kop jildar boyi tartisudagi Oristar batisga ma alde wigisga ma tan alde ortasinda jeke kuw ba? Reseyden kowip ketgen 4 bilim adami 1921 jili “Iskhod k Vostoku;Predchuvsviia I sversheniia;Utverzhdenya Evrazistev” atti kitabinda “ORIS xalki europali da emes,aziyalikda emes,oz ozine tan bir dunye alem” sozi oris xalki uwin kelewek uwingi jol korsetuwi boldi.200-300 jildan keyin algaw ret Reseydin ekinwi sinip(seconder) aueli uwinwi sinip elder Katarina kire jazdaganin Putin bir soyleuinde tilge keltirgen edi.
Putinnin liderligimen ,Kitaydin “FIRST RUSSIA” strategyasina kalasada kalamasada kiwkawta kalgan Kazakstan .Bir kizigi EURASIA BIRLIGI (odak) kurayik dep algaw piker aytgan N.Nazarbayev ( elbasimiz) 1994 jilindagi ekonomikalik kriz ortasinda BIRLIK kuru pikrin orataga tastagandi.ALEKSANDER DUGIN jane basgada jazuwi sayasatker,politikawilar jerge tastamadi.Arine kop kotergen juk jenil duris da birak biz ne isimiz bar kalin sari oristin arasinda kara kazakpiz bizdin duyemiz alemimiz basga goy,entegratsyon pikiri bar edi,men jakin arada kordim ,Resey,belorus jane Kazakstan kedendik salikti alip tastadi yagni bul 3 kategoryaga kirdi degen soz.1.ekonomikalik isbirligi 2.erkin zona 3.ortakkeden 4.ortak bazaar 5.ekonomikalik birlik 6.eko jane alumettik birlik.
2008-2010 da da bul pikirinnen kayitpadi,arine men bul pikirdin kazak xalki uwin jaksi natije akelmeytinin ayta keteyin, nege ma? Kazakh tili ali tugirina kongan jok,endi wekarani awip tastasan Kazakhwa soyle dep kazakwani daripteude kiynga tusedi,uytgeni oristin sani kop bolgandiktan eger odak kurilsa oriswa soyleuimz kajet boladi. N.Nazarbayev elbasimiz uli adam birak Eurasia birligi kuru degen kiyalindan kaytu kerek.Kazakh xalkina ew paydasi jok. Kirgizben bir katinasti jakindatuga boladi,birak reseyge muzarttin anindey “kel janim kel desem”dep kuwak jaya jugiruimzge asila ewkawan bolmaydi…Ukimettin 2008 jilgi 24 jeltoksan kungi 1235belgesinde ult atini Kazak jerine KAZAKSTANDIK dep ozgertpekwi bolgani konilde kudik tudiradi… Sondiktan “baratin jerimizdi bilmesek bargan jerimizdin manisi jok”.Kazakstan 2020 ga deyin 95% paiz kazakwa soyleui kajet dep aytilganday, isgede asui kerek da.Elbasimiz KITAYga saparinda nemese USA ge saparinda oriswa soyleui meni namistandiradi,”kazak elinin elbasi retinde bargandiktan kazakwa soyleu wart”,jeke bastin sayakati, turizimge bargan jagdayda kay tilde bolsada soylese menin ew karsiligim jok.Ultwildikti jandandira otirip homegen Kazakh ultini kaliptastiruimiz kajet…Karangi dep derttengenwe tur wam jak…LUY yutang 1.bolimnin soni
2. bolimde Eurasialik birlik &odak,SSSR’din jana vertsyonu ma?
